RAM Nedir? – Nasıl Çalışır? – Ne İşe Yarar?

Birçoğumuz bilgisayarın içerisinde “RAM” olduğunu bilmemize rağmen RAM nedir? Ne işe yarar? Nasıl çalışır? Gibi soruları tam olarak cevaplayamayız. Yine de hepimiz bilgisayar alırken karşılaştığımız 4GB, 8GB gibi RAM seçenekleri arasında tercihimizi, fazla olan iyidir mantığıyla 8GB’dan yana kullanırız. Bu düşüncemiz tamamen yanlış olmasa da ne yazık ki RAM’le ilgili birçok şeyi açıklamaktan yoksundur. Dolayısıyla yazımızın devamında sizlere RAM’in ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve ne işe yaradığını açıklayacağız.

RAM Nedir?

Öncelikle sizlere RAM nedir? Sorusunun en kısa cevabı olarak “RAM” kısaltmasının açılımı olan “Random Access Memory” ifadesinden bahsetmek istiyoruz. Bu ifade Türkçede “Rastgele Erişimli Bellek” anlamına geliyor. Dolayısıyla RAM hakkında bilmemiz gereken ilk şey RAM’in bir hafıza birimi olduğudur. Ancak bu birim, USB bellek ya da hard disk gibi bildiğimiz diğer hafıza türlerinden biraz farklıdır. RAM’i farklı kılan özellikse RAM’de depolanan bilgilerin kalıcı olarak değil geçici olarak depolanmasıdır. Yani bilgisayarımızı kapattığımız anda RAM’de depolanan bütün bilgiler kaybolur.

RAM Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?

İnsan beynini işlemci, vücudumuzdaki kas yapısını da RAM olarak düşünürsek RAM’in nasıl çalıştığını ve ne işe yaradığını daha kolay anlayabiliriz. Örneğin beynimiz herhangi bir eylemi yapmaya karar verdiğinde vücudumuza bir uyarı göndererek kaslarımızı harekete geçirir. Aynı şekilde işlemci de bilgisayarda yapmak istediğimiz her işlem için RAM’le bağlantı kurar ve işlemi hayata geçirir.

Bilgisayarda açtığımız her program, oynadığımız her oyun, kısacası yaptığımız tüm işlemlerle ilgili bütün bilgiler RAM’de depolanır. Böylece bilgisayarımızın işlemcisi bu bilgilere erişip işleyebilir ve yapmak istediğimiz işlemleri gerçekleştirebilir. RAM’de depolanan işlemleri ve ne kadar bellek gerektirdiklerini görmek için “CTRL+ALT+DELETE” tuşlarına basarak “Görev Yöneticisini” çalıştırabilirsiniz. Örneğin;

Resimde görüldüğü gibi Google Chrome internet tarayıcısı için RAM’de 199,4 MB bellek kullanılmaktadır. Arama işlemi içinse 68,2 MB bellek ayrılmıştır. Yani bilgisayarda gerçekleşen her bir işlem RAM’de farklı boyutlarda depolanmaktadır. Bütün işlemler içinse toplam belleğin %38’i kullanılmaktadır. Dolayısıyla RAM’inizin yüksek olması bilgisayarınızın aynı anda daha fazla işlem için bilgi depolayabileceği anlamına gelmektedir.

Bunun yanı sıra bazı oyunlar ve gelişmiş programların çalışabilmesi için yüksek miktarda RAM gerekmektedir. Dolayısıyla RAM’iniz yeterli değilse bu oyunların ya da programların çalışabilmesi mümkün değildir. Böylece RAM nasıl çalışır? ve ne işe yarar? Gibi sorulara açıklık getirmiş olduk ancak RAM’i daha fazla merak eden okuyucularımız için RAM çeşitlerinden ve RAM’lerin teknik yapısından kısaca bahsedeceğiz.

RAM Çeşitleri Nelerdir? RAM Nelerden Oluşur?

Toplamda 3 tane RAM çeşidi vardır. Bunların isimleri; DRAM, SRAM ve ECC’ dir. DRAM günümüzde kişisel bilgisayarlarda ve oyun konsollarında kullanılan RAM tipidir. RAM nelerden oluşur? Sorusuna gelecek olursak DRAM’de:

• Ana iskeletini oluşturan elektronik devrelerin her iki tarafında da çift sayıda bellek yongaları bulunur. Bu bellek yongalarının her biri farklı miktarda depolama kapasitesine sahiptir.
• Verilerin saklanması için enerji depolayan kondansatörler bulunur.
• Kondansatörler enerjiyi kısa sürede kaybettiği için kondansatörlerdeki enerjiyi sürekli tazeleme işlevini gören transistör bulunur.

SRAM’deki yapı ve işlevsellikse DRAM’e göre oldukça farklıdır. Çünkü SRAM’de:

• DRAM’lerde olduğu gibi kondansatörler kullanılmaz. Bunun yerine her hücre için 6 adede kadar ulaşabilen transistörler kullanılır.
• DRAM’den farklı olarak, yüklenen bilgiler enerji verildiği sürece kalıcıdır.
• DRAM’e göre hız, dayanıklılık ve güvenilirlik daha fazladır.

Ancak üretim maliyeti çok fazla olduğu için SRAM yerine DRAM kullanılmaya devam edilmektedir.

ECC RAM’in çalışma prensibi de oldukça farklıdır. ECC RAM:

• DRAM ve SRAM’den yavaş olsa da daha stabil ve güvenilirdir. Bunun sebebi ECC tipi RAM’lerin daha fazla veri kontrolünü gerçekleştirmesidir.
• Daha çok sunucularda ve iş istasyonlarında kullanılır. Bunun sebebiyse ECC RAM’in işlemci ve diğer donanımlarla olan iletişimi sırasında oluşan bit hatalarını gidermesi ve aynı hataların tekrarlanmasını engellemesidir.

Elbette bu durum da sistemin daha stabil ve daha verimli çalışması anlamına gelecektir.