[F-Stop ve T-Stop] + Arasındaki Farklar

Son yıllarda akıllı telefonlarımızda bulunan kameraların çözünürlüklerinin çok daha iyi hale gelmesi ile klasik makinelerle fotoğraf çekiminin eski öneminin kalmadığı düşünülse de klasik makinalarla fotoğraf çekimi hala oldukça popüler. Ancak klasik makinalarla çekim yapabilmek için bilinmesi gereken pek çok detay var. Yani klasik makinalarla fotoğraf çekmek sadece deklanşöre basmaktan çok daha fazlasını ifade ediyor.

Klasik fotoğraf makinelerinde bulunan diyaframı ifade edebilmek için matematiksel hesaplamalarla elde edilen F-Stop değeri oldukça önemli bir değerdir.

1. F-Stop Değeri Nasıl Hesaplanır?

F-Stop değerinin hesaplanması günlük olarak gerçekleştirilen fotoğraf çekimi işleminde pek fazla işinize yaramayacak olsa da bu hesabı bilmek önemli. F-Stop değerini hesaplamak isterseniz lens odak uzaklığını diyafram açıklığının çapına bölmeniz yeterli olacaktır.

1.1 Diyafram Nedir?

Diyafram kelime olarak Fransızca kökenli bir kelimedir ve açıklık anlamına gelmektedir. Fotoğraf çekimi esnasında ışık yoğunluğu ve alan derinliğini belirlemenin en önemli kriteri diyaframdır. Lensin ne kadar ışık yoğunluğu geçireceğini belirleyen diyafram böylece alan derinliğini de ayarlar. Diyafram fotoğraf makinesinde lensin üzerinde yer almaktadır. Bazı modern makinalarda kamera gövdesine yakın bir noktada da yer alabilir.

1.2 Fotoğraf Nasıl Oluşur?

Makinelerde ışığın lensin içine girdikten sonra diyaframdan ve merceklerden geçmesi ile kırılan ışık lensin arkasında toplanır. Sensöre düşen bu kırılmış ışık fotoğrafın oluşmasını sağlar. Bu süreçte aslında gerçekleşen ilk şey F değerinin ölçümüdür. Lense giren ışık miktarından hesaplanan bu değer, merceğin odak uzunluğunun diyafram çapına bölünmesi ile elde edilir. Tamamen teorik olan bu değerin hesaplanmasında, ışığın geçtiği yollardaki kayıplar göz ardı edilir.

2. T-Stop Nedir?

Çoğunlukla sinema lenslerinde kullanılan diyafram değeri olarak ifade edilen T-Stop hesaplanırken ışığın geçtiği yoldaki kayıplar da dikkate alınmaktadır. Bu değerin F-Stop değeri ile arasındaki en önemli fark budur. Sinema lenslerinde T değerine sahip lenslerin seçilmesinin önemli bir nedeni de çekimlerde devamlılığı sağlamak ile ilgilidir. T değerine sahip lenslerde lens değişim arasında pozlama farkı olmaz. Kişisel fotoğraf makineleri kullanımında eğer devamlılık ile ilgili bir gereklilik yoksa lenslerin F veya T değerine sahip olmasının bir önemi yoktur.

2.1 T-Stop İle F-Stop Arasındaki Farklar Nelerdir?

Lenslerin üzerinde bulunan değerlerden biri olan diyafram değeri sensöre düşen ışık miktarını belirtmektedir. Lensin yapısına göre değişen diyafram değeri alan derinliğini de etkilemektedir. Bu faktör hem analog hem de dijital fotoğrafçılık alanında, özellikle son yıllarda F değeri ile ifade edilmeye başladı. Ancak sinema sektöründe lens ve kameralarda kullanılan bu değer T değeri ile ifade edilir oldu.

Temelde hemen hemen aynı şeyi ifade etseler de T ve F değeri arasında önemli bir fark bulunmaktadır. Fotoğraf oluşumu esnasında ışığın izlediği yol boyunca oluşan kayıpların hesaba katılmadan hesaplandığı F-Stop değerine kıyasla T-Stop değerinin hesaplanmasında bu kayıp da göz önünde bulundurulmaktadır.

2.2 Lens Alırken F-Stop Değerine mi Yoksa T-Stop Değerine Sahip Olanı Tercih Etmeli?

Satın alma ile ilgili bir karar verirken öncelikle ihtiyaçlar iyi belirlenmelidir. Bu ihtiyaçlara değinmeden önce lensin T-Stop ya da F-Stop olmasının lensin keskinliği, kalitesi ve renk sapma değeri üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını söylemek gerekmektedir. Dolayısıyla bu iki değere sahip lenslerin bu noktada birbirlerine herhangi bir üstünlükleri olduğunu söylemek doğru olmayacaktır.

Eğer sinema sektöründe çalışıyorsanız veya devamlılık ile ilgili bir kaygınız varsa T-Stop değerine sahip bir lens kullanmak sizin için çok daha faydalı olacaktır. Ancak devamlılık ile ilgili bir kaygınız yoksa ve lensi fotoğraf ve video çekimlerinde kullanacaksanız F-Stop değerine sahip bir lensi rahatlıkla tercih edebilirsiniz. Tüm bu saydığımız sebeplerden dolayı lens almadan önce ne çekimi yapacağınızı belirlemeli ve ona göre gerekli diyafram, odak uzaklığı ve kalitesine göre bir lens tercihinde bulunabilirsiniz.

4. Diyaframın Pozlama ile İlişkisi

Diyafram pozlamanın önemli üç noktasından biridir. Diyafram değeri, merceğin önündeki deliğin genişliği ve makineye ne kadar ışık gireceğini belirleyen bir değer olması açısından fotoğraf çekimlerinde oldukça önemlidir. Fotoğraf makinesinde bulunan lensin açıklığının genişliği fazla ise içeri ışık girişi o kadar fazla olacaktır. Böylece fotoğraftaki görüntü daha parlak olacaktır. Başka bir deyişle F değeri küçüldükçe görüntünün parlaklığı artar diyebiliriz.